pH متر
pH متر دستگاهی است که برای اندازه‌گیری میزان اسیدیته یا بازی بودن مواد کاربرد دارد. این دستگاه با استفاده از یک المترود شیشه ای حساس، اختلاف پتانسیل(mV) محلول را اندازگیری کرده و آن را به pH تبدیل میکند. محدوده اندازگیری pH معمولا بین 0 تا 14 هست (در موارد خاص بالاتر یا پایین تر از این مقدار هم امکان پذیر است) این معیار در موارد مختلفی کاربرد دارد مانند:
در صنایع غذایی برای کنترل کیفیت محصولات، پزشکی و دارو سازی برای کنترل فرمولاسیون داروها، در کشاورزی برای آنالیز خاک و آب، آزمایشگاه های تحقیقاتی و صنعتی و بسیاری موارد دیگر.
pH مترها نواع مختلفی دارند:
pH متر قلمی: این نوع pH مترکوچک و قابل حمل هستند و برای اندازه‌گیری‌های سریع و میدانی مناسب هستند.
pH متر رومیزی: این pH متر دقت بالاتری داشته و برای اندازه‌گیری‌های دقیق‌تر در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند.
pH متر آنلاین: این نوع pH متر به صورت مداوم و بر خط مانند خط های تولید یا در دستگاه های بایو راکتور، فرمانتور و … مقدار pH را اندازه‌گیری کرده و داده‌ها را به صورت آنلاین نمایش می‌دهند.
کالیبراسیون
کالیبراسیون pH متر فرآیندی ضروری برای تنظیم دستگاه و اطمینان از دقت نتایج است. این عملیات با استفاده از محلول‌های بافر استاندارد (مانند بافرهای pH 4.01، 7.00 و 10.01) انجام می‌شود که مقادیر pH دقیقی دارند. محلول‌های بافر ترکیباتی هستند که به منظور حفظ پایداری pH در یک مقدار مشخص استفاده می‌شوند. این محلول‌ها معمولاً از یک اسید ضعیف و باز مزدوج آن یا باز ضعیف و اسید مزدوج آن تشکیل شده‌اند. بافرها توانایی خنثی‌سازی مقادیر اندک اسید یا باز افزوده شده را دارند و به همین دلیل در کالیبراسیون pH متر به کار می‌روند. یکی دیگر از اهمیت های این کالیبراسیون بررسی صحت الکترود است، بدین صورت که خواص الکترود که بایستی در حالت ایده آل یا قابل استفاده احراز شود را می توان بررسی کرد. (با محاسبه مقادیر Slope و Offset)
بافرهای تجاری مطابق با استانداردهای NIST تولید می‌شوند و مقدار دقیق pH آنها روی بسته‌بندی مشخص است. استفاده از بافرهای استاندارد و معتبر در کالیبراسیون pH متر، دقت اندازه‌گیری را تضمین میکند.
از استاندارد های قابل ملاحظه در کالیبراسیون pH متر ها میتوان به استاندارد ISIRI 4125 ،IDS 1143 و EDQM PA PH OMCL (13) 86 DEF، USP 791 و ISO 23496 اشاره کرد. در بررسی این تجهیزات سه پارامتر دما، pH و اختلاف پتانسیل مورد بررسی قرار میگیرد. معمولا دامنه اندازه گیري آنها از 0 تا 14 می باشد که برای پارامتر اختلاف پتانسیل تا 500± میلی ولت انجام میگیرد. دستگاه باید بتواند اعداد بدست امده را در کمترین زمان ممکن به کاربر نشان دهد و زمان پاسخ دهی متناسبی را ارائه بدهد. همچنین به دلیل موثر بودن دما در مقدار pH در این پارامتر نیز بایستی در وهله اول پایداری دمایی در حین فرآیند مهیا و همینطور دقت اندازگیری آن در دستگاه بررسی شود. شرکت نوآوران آزمون تسلا، که یکی از شرکت های فعال در حوزه کالیبراسیون است، توانسته است با استفاده از فراهم کردن بافرهای استاندارد مناسب و معتبر و همچنین تجهیزات بروز و افراد متخصص، همواره در رفع نیاز مشتریان خود فعال باشد و بتواند با اخذ استاندارد ISO 17025 در این حوزه نیز خدمات مطلوبی را ارائه دهد.